Công cụ và số tiền tài trợ
Dự án xây dựng nhà máy điện mặt trời được hỗ trợ thông qua nguồn tài chính ưu đãi kết hợp, với tổng chi phí là 41 triệu USD, trong đó có 4 triệu USD được hỗ trợ từ Chương trình Tài chính Kết hợp Canada-IFC.
Thông tin chung
Trước đại dịch COVID-19, Campuchia trải qua giai đoạn tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, tỷ lệ điện khí hóa gia tăng và nhu cầu năng lượng cũng tăng theo. Mặc dù nền kinh tế dạo gần đây đang trải qua giai đoạn suy giảm, quốc gia này vẫn phải đối mặt với những thách thức trong việc theo kịp sự gia tăng nhu cầu nhanh chóng, đồng thời tiếp tục mở rộng khả năng tiếp cận các khu vực trước đó chưa được cung cấp dịch vụ cũng như giải quyết các vấn đề về an ninh năng lượng, khả năng chi trả và tính bền vững về môi trường. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, tính đến năm 2024, Campuchia có tỷ lệ điện khí hóa thấp thứ hai trong khu vực Đông Nam Á. Gần một triệu hộ gia đình tại Campuchia không có điện lưới và đang phải sử dụng ắc quy ô tô, gỗ, cùng các loại nhiên liệu truyền thống để đáp ứng nhu cầu năng lượng. Ngoài ra, mức giá điện cao không chỉ khiến tầng lớp dân nghèo ở Campuchia không đủ khả năng để chi trả tiền điện mà còn hạn chế khả năng cạnh tranh kinh tế và ngăn cản đầu tư.
Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết về năng lượng sạch hơn tại Campuchia để giải quyết những thách thức sự gia tăng nhanh chóng của nhu cầu, an ninh năng lượng, khả năng chi trả và tính bền vững về môi trường.
Phương pháp tiếp cận
Dự án được triển khai tại tỉnh Kampong Chhnang, Campuchia, trên diện tích khoảng 100 ha, cách thủ đô Phnom Penh 60 km về phía tây bắc. Dự án dự kiến sẽ đạt được những kết quả quan trọng nhất, trong đó bao gồm tác động đến môi trường thông qua việc giảm lượng khí CO2 trong quá trình sản xuất điện và tác động đến các bên liên quan bằng cách hỗ trợ giải quyết nhu cầu năng lượng ngày càng tăng tại Campuchia. Ngoài dự án này, khoản đầu tư còn được kỳ vọng sẽ nâng cao khả năng phục hồi và khả năng cạnh tranh của thị trường bằng việc hỗ trợ một trong những cuộc đấu giá năng lượng mặt trời đầu tiên của quốc gia này, đồng thời chứng minh vai trò của các dự án năng lượng mặt trời quy mô lớn trong cơ cấu sản xuất điện của quốc gia.
Dự án bao gồm một nhà máy điện mặt trời với công suất 60 MW tọa lạc trên diện tích khoảng 100 ha tại tỉnh Kampong Chhnang thuộc Campuchia, cách Phnom Penh khoảng 60 km về phía tây bắc. Nhà máy được khởi công xây dựng vào tháng 4 năm 2021 và chính thức đi vào hoạt động từ tháng 6 năm 2022. Nhà máy này cung cấp điện cho Electricite du Cambodge (EDC), công ty điện lực thuộc sở hữu của nhà nước Campuchia, theo Thỏa thuận mua bán điện (PPA) có thời hạn 20 năm. Dự án được phát triển bởi Prime Road Alternative (Cambodia) Co., Ltd (PRAC), một công ty phục vụ mục đích đặc biệt do Prime Road Power PCL (Prime Road) thành lập.
Tổng chi phí của dự án rơi vào khoảng 41 triệu USD, trong đó có tới 4 triệu USD được tài trợ từ quỹ riêng của IFC và 4 triệu USD từ Chương trình Tài chính Kết hợp Canada-IFC (BCFP). Ngân hàng Phát triển Châu Á và các cơ quan phát triển khác đã cùng nhau đồng tài trợ cho dự án. BCFP là sự hợp tác giữa Chính phủ Canada và IFC nhằm thúc đẩy nguồn vốn tài trợ từ khu vực tư nhân cho cơ sở hạ tầng có khả năng chống chịu cao, nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu và năng lượng tái tạo. Chương trình này cung cấp nguồn tài trợ ưu đãi (tức là tài trợ với các điều khoản có lợi hơn so với thị trường) cho các dự án do khu vực tư nhân thực hiện trên toàn cầu.
Đối với dự án Kampong Solar, khoản trợ cấp từ thành phần của hệ thống tài chính hỗn hợp dự kiến chiếm khoảng 1,8% tổng chi phí của dự án. Con số này được ước tính này dựa trên sự chênh lệch giữa (i) “giá tham chiếu” (hoặc có thể là giá thị trường nếu có; giá được tính theo mô hình định giá của IFC, bao gồm ba yếu tố chính: rủi ro, chi phí và lợi nhuận; hoặc giá đã thương lượng) và (ii) “giá ưu đãi” được tính theo khoản đồng đầu tư tài chính ưu đãi kết hợp. Khoản trợ cấp này được cung cấp trước cho nhà thầu trong quá trình đấu thầu cạnh tranh để khuyến khích sự tham gia và hạ giá điện cuối cùng để hỗ trợ khả năng chi trả.
Kết quả
Thành phần của hệ thống tài chính hỗn hợp này khuyến khích các nhà thầu và hỗ trợ dự án đạt được một trong những mức giá mua điện thấp nhất trong khu vực Đông Nam Á. Dự án này đã gia tăng nguồn cung cấp năng lượng đáng tin cậy, giá cả phải chăng và sạch cho dân số ngày càng tăng (đồng thời giảm thiểu đáng kể lượng phát thải gần 100.000 tấn CO2 mỗi năm) và Kampong Solar đã trở thành ví dụ điển hình cho các cuộc đấu thầu dự án năng lượng mặt trời trong tương lai tại quốc gia này.
Bài học
Sử dụng nguồn tài trợ ưu đãi một cách có kỷ luật.
Bài học kinh nghiệm quan trọng rút ra là việc cung cấp ưu đãi từ khoản vay BCFP ngay khi bắt đầu quá trình đấu thầu cạnh tranh đã khuyến khích sự tham gia vào dự án có tác động mạnh mẽ này và giúp giảm xuống mức giá điện cuối cùng, từ đó hỗ trợ khả năng chi trả. Sử dụng nguồn tài trợ ưu đãi một cách có kỷ luật giúp thúc đẩy các khoản đầu tư tư nhân thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu ở những khu vực mà nếu không có sự hỗ trợ này, những khoản đầu tư đó có thể không tồn tại, đồng thời đảm bảo không gây ra tình trạng bóp méo thị trường và các thị trường mới này có thể tiếp tục hoạt động theo các điều khoản thương mại hoàn thiện trong tương lai.
Phù hợp với mục tiêu của quỹ
Dự án hoàn toàn phù hợp với các mục tiêu của chương trình BCFP nhằm khuyến khích nguồn tài trợ từ khu vực tư nhân cho cơ sở hạ tầng có khả năng chống chịu cao, nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu và năng lượng tái tạo.
Khả năng mở rộng và khả năng tái sử dụng
Dự án đã thiết lập một mô hình thành công cho các dự án năng lượng mặt trời sau này tại Campuchia. Quá trình đấu thầu cạnh tranh và phương pháp tiếp cận tài chính ưu đãi có thể được tái sử dụng để thu hút đầu tư và giảm thiểu chi phí cho các dự án tương tự.
Nguồn/Thông tin bổ sung
- Công ty Tài chính Quốc tế. Tóm tắt thông tin đầu tư – Dự án số 42750, Campuchia. Có sẵn tại: https://disclosures.ifc.org/project-detail/SII/42750/kampong-solar
- Công ty Tài chính Quốc tế. Báo cáo tiến độ thực hiện Chương trình Tài chính Khí hậu Kết hợp Canada-IFC năm 2022. Có sẵn tại: https://www.ifc.org/content/dam/ifc/doclink/2022/2022-ifc-canada-blended-finance-progress-report.pdf