Công cụ và số tiền tài trợ

Hợp đồng đối tác công-tư (PPP) để phát triển một khu chợ công cộng. Dự án này có giá trị khoảng 6 triệu USD (tương đương 300 triệu ₱, khởi công vào tháng 4 năm 2020) và được trao thông qua quy trình đề xuất có mời thầu.

Thông tin chung

Trong 30 năm qua, các quan hệ đối tác công-tư (PPP) đã đóng vai trò là trọng tâm trong chiến lược tăng trưởng toàn diện của Philippines. Kế hoạch phát triển và lập chương trình đầu tư của đất nước liên quan đến một quy trình năng động và lặp đi lặp lại, với sự phối hợp giữa chính quyền quốc gia, vùng và địa phương để hỗ trợ các ưu tiên phát triển riêng. Chính phủ quốc gia đưa ra các chính sách và mục tiêu kinh tế vĩ mô, xem xét nhiều vấn đề phát triển khác nhau.

Thành phố Mandaluyong là thành phố nhỏ nhất ở Metro Manila. Thành phố này chỉ có diện tích 12 km² và dân số hơn 278.000 người. Một khu chợ công cộng nằm ở trung tâm thành phố, trên diện tích 7.500 m² dọc theo đường Kalentong, tuyến đường giao thông chính. Vào năm 1991, khu chợ này đã bị thiêu rụi trong một trận hỏa hoạn, do phần lớn cấu trúc làm bằng gỗ. Để giải quyết tạm thời, chính phủ đã cho phép khoảng 500 tiểu thương bị ảnh hưởng dựng các quầy hàng dọc theo các con đường và vỉa hè của khu vực. Tuy nhiên, cách sắp xếp này nhanh chóng thể hiện thiếu khả thi, gây ra tình trạng tắc nghẽn giao thông và vấn đề vệ sinh.

Việc tái thiết chợ công cộng trở thành ưu tiên hàng đầu của chính quyền thành phố, nhưng tài chính cho dự án này vượt quá khả năng của thành phố. Lãi suất địa phương quá cao, trung bình khoảng 18% mỗi năm, và thành phố không sẵn sàng gánh thêm khoản nợ nữa để xây dựng. Chính quyền thành phố cũng lo ngại rằng mức phí cao áp dụng cho các tiểu thương sẽ dẫn đến đẩy giá bán cho khách hàng, mà phần nhiều là người dân có thu nhập thấp.

Phương pháp tiếp cận

Để giải quyết vấn đề này, chính quyền thành phố đã quyết định phát triển một khu chợ công cộng mới, cung cấp cho các tiểu thương một nơi kinh doanh hợp lý và giải phóng vỉa hè cho người đi lại. Một trung tâm thương mại bảy tầng có tên là The Marketplace, có thiết kế bao gồm chợ công cộng, các cửa hàng mặt tiền hướng ra mặt đường, bãi đỗ xe, cửa hàng thương mại, cửa hàng bách hóa, khu chơi bowling và một rạp chiếu phim.

Năm 1991, chính quyền thành phố Mandaluyong đã ký hợp đồng PPP để phát triển chợ này. Dự án được trao thông qua hình thức đấu thầu công khai, liên doanh Macro Founders and Developers Inc (MFD), được thành lập riêng cho dự án này, đã đưa ra đề xuất trúng thầu và giành quyền thực hiện dự án.

Nhà phát triển tư nhân này đã xây dựng chợ công cộng tại tầng trệt của trung tâm thương mại và bàn giao quyền kiểm soát cho chính quyền thành phố sau khi hoàn thành. Một nửa số gian hàng được chính quyền thành phố xây dựng, nửa còn lại do các tiểu thương tự xây dựng theo thỏa thuận giữa thành phố và Hiệp hội Tiểu thương. Chính quyền thành phố quản lý chợ công cộng và thu phí gian hàng, còn công tác bảo trì và an ninh được Macro Founders and Developers Inc (MFD) thuê ngoài.

Phần còn lại của khu phức hợp thương mại được phát triển theo mô hình Xây dựng-Vận hành-Chuyển giao (BOT) và MFD được cấp một hợp đồng nhượng quyền 40 năm để vận hành và bảo trì phần này của khu phức hợp. Chính phủ vẫn giữ quyền sở hữu đất nhưng không yêu cầu MFD phải trả tiền thuê. Đồng thời, chính phủ cũng không được hưởng bất kỳ khoản nào từ doanh thu của khu phức hợp thương mại, MFD sẽ sử dụng doanh thu để thu hồi vốn đã đầu tư và trang trải chi phí vận hành. Sau 40 năm, MFD sẽ chuyển giao lại quyền vận hành và bảo trì khu phức hợp thương mại cho chính quyền thành phố.

Chi phí dự án ban đầu được ước tính là 6 triệu USD và cơ cấu tài trợ như sau:

• 50% chi phí dự án được tài trợ bằng nợ vay. Tập đoàn Tài chính và Đầu tư Châu Á, một công ty con của Ngân hàng Phát triển Châu Á, cấp khoản vay 10 năm có lãi suất ưu đãi cho dự án.
• Phần còn lại được tài trợ từ các khoản đóng góp cổ phần từ MFD và các khoản tạm ứng từ các cửa hàng và tổ chức từ thiện. Khoản đóng góp cổ phần từ MFD chiếm 25% chi phí dự án, 25% chi phí còn lại đến từ các khoản tạm ứng do các cửa hàng và tổ chức từ thiện đóng góp.

Tổng chi phí dự án cuối cùng là 9 triệu USD, nhưng vì dự án có tiềm năng thương mại cao, MFD đã chịu toàn bộ rủi ro xây dựng và bù đắp phần chi phí tăng thêm thông qua tăng dần vốn góp cổ phần.

Kết quả

Dự án được coi là thành công, tạo ra doanh thu đủ để nhà phát triển tư nhân thu được lợi nhuận hợp lý từ khoản đầu tư. Chính quyền thành phố Mandaluyong cũng được hưởng lợi, kiếm được nguồn thu từ việc vận hành chợ công cộng chuyên bán thực phẩm tươi sống cũng như từ thuế kinh doanh, giấy phép và các khoản phí do doanh nghiệp hoạt động tại khu vực đó phải nộp.

Việc xây dựng chợ công cộng mới và trung tâm mua sắm được cho là đã tạo ra khoảng 600 việc làm dài hạn và cải thiện chất lượng sống khu vực xung quanh bằng cách giảm thiểu ngập lụt nhờ lắp đặt cống hộp. Nhờ thành công này, dự án hiện đang được sử dụng làm mô hình cho các dự án PPP trên khắp Philippines.