เครื่องมือจัดหาเงินทุนและจำนวนเงิน

นิติบุคคลเฉพาะกิจเพื่อดูแลทางด่วน (Toll Road Special Vehicle, BUJT) ที่เป็นผู้บริหารจัดการทางด่วน MBZ (MBZ Toll Road) ได้ขายหุ้นร้อยละ 40 ของบริษัทใน PT Jasamarga Jalanlayang Cikampek (JJC) มูลค่า 4.38 ล้านล้านริงกิตอินโดนีเซีย (291.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) *ให้ PT Margautama Nusantara (MUN) ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของบริษัทซาลิมกรุ๊ป (Salim Group Company)

ความเป็นมา

เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ ปี 2020 รัฐบาลอินโดนีเซียได้ใช้กรอบด้านกฎหมายใหม่สำหรับแผนสัมปทานแบบจำกัด (limited concessions scheme, LCS) ภายในภาคโครงสร้างพื้นฐาน กฎระเบียบใหม่นี้ได้ลงไว้ในกฎระเบียบแห่งประธานาธิบดีฉบับที่ 32 (Presidential Regulation No. 32) ของปี 2020 ว่าด้วยการจัดหาเงินทุนของโครงสร้างพื้นฐานผ่านทางสิทธิการใช้งานแบบจำกัด (Limited Right of Utilisation)

LCS รับรองการรีไซเคิลสินทรัพย์สำหรับสินทรัพย์โครงสร้างพื้นฐานในอินโดนีเซียรวมถึงทางด่วน ณ ปี 2023 ในอินโดนีเซียมีทางด่วน 81 สายที่สามารถใช้งานได้อย่างเต็มที่ ใช้งานได้บางส่วน อยู่ระหว่างการก่อสร้าง หรืออยู่ในระยะได้มาซึ่งที่ดินภายใต้ข้อตกลงการพัฒนาทางด่วน (Toll Road Development Agreements) (PPJT)

การพัฒนาทางด่วนในอินโดนีเซียเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการจัดการความเหลื่อมล้ำทางสังคมและเศรษฐกิจในภูมิภาค ทางด่วนมีส่วนช่วยการพัฒนาภูมิภาคและการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างมากโดยการเพิ่มความคล่องตัวและการเข้าถึงได้ของสินค้าและประชาชน นอกจากนี้ ยังให้ทางเลือกในการขนส่งที่คุ้มค่ายิ่งขึ้น อย่างไรก็ตามความท้าทายในการจัดหาเงินทุนให้การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานยังคงมีอยู่ ตามแผนยุทธศาสตร์กระทรวงปี  2020-2024 (Ministerial Strategic Plan 2020-2024) ของกระทรวงงานสาธารณะและที่พักอาศัยของสาธารณรัฐอินโดนีเซีย รัฐบาลมีจุดมุ่งหมายที่จะสร้างทางด่วนเป็นระยะทาง 2,000 กิโลเมตร เนื่องจากข้อจำกัดของงบประมาณรัฐจึงเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่ต้องใช้เงินทุนจากภาคเอกชนผ่านทางแผนการจัดหาเงินทุนทางเลือก

การดำเนินงาน

แนวคิดการรีไซเคิลสินทรัพย์ในการจัดหาเงินทุนโครงสร้างพื้นฐานเกี่ยวข้องกับกลไกการเก็บเกี่ยวมูลค่าที่ใช้โดยหน่วยงานภาครัฐ โดยเฉพาะอย่างยิ่งองค์กรรัฐบาล เพื่อสร้างรายได้สำหรับการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานการขนส่งใหม่ กระบวนการนี้รวมถึงการให้นักลงทุนภาคเอกชนเช่าสิ่งอำนวยความสะดวกบนทางหลวงแบบเก็บค่าผ่านทางที่มีอยู่แล้ว ดังนั้น จึงเป็นการเก็บเกี่ยวมูลค่าจากสินทรัพย์เหล่านี้ การรีไซเคิลสินทรัพย์สามารถแบ่งออกเป็นกระบวนการสองขั้นตอน ขั้นแรกคือการนำสินทรัพย์สาธารณะที่มีอยู่แล้วมาหาเงินเพื่อสร้างรายได้ และขั้นที่สองเป็นการนำรายได้นั้นมาลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งต่อไป

ในอินโดนีเซีย ทางด่วนซึ่งเปิดใช้งานอยู่ทุกสายจะดำเนินการภายใต้การดูแลของนิติบุคคลเฉพาะกิจเพื่อดูแลทางด่วนหรือแปลเป็นภาษาอินโดนีเซียว่า Badan Usaha Jalan Tol (BUJT) การพัฒนาทางด่วนดำเนินการโดย SOE หรือบริษัทเอกชนที่อยู่ภายใต้ข้อตกลงการพัฒนาทางด่วนหรือ Perjanjian Pengusahaan Jalan Tol (PPJT) วัตถุประสงค์ของสัมปทานที่สร้างรายได้ให้ BUJT คือการดำเนินการของทางด่วนนั่นเองและไม่ใช่ตัวสินทรัพย์นั้น ภายใต้โครงสร้างทางกฎหมายในปัจจุบันของ PPJT โครงการทางด่วนซึ่งดำเนินการอยู่สามารถมีสิทธิทำแผนงานการรีไซเคิลสินทรัพย์ได้ภายใต้กรอบการทำงาน LCS ที่มีการแก้ไขแล้ว

ทางด่วน MBZ เดิมเรียกว่าทางด่วนยกระดับสาย Jakarta-Cikampek II และ BUJT ผู้บริหารการใช้งานทางด่วนเส้นนี้ได้ขายหุ้นร้อยละ 40 ของตนใน PT Jasamarga Jalanlayang Cikampek (JJC) ให้ PT Margautama Nusantara (MUN) ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของ Salim Group Company เป็นเงิน 4.38 ล้านล้านริงกิตอินโดนีเซีย (291.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐ)* JJC ซึ่งเป็นบริษัทย่อยของรัฐวิสาหกิจ Jasa Marga (JSMR) ดำเนินกิจการทางด่วน MBZ มาตั้งแต่ปี 2017 โดยมีระยะเวลาสัมปทานนาน 45 ปีไปจนถึงปี 2062 แม้จะมีการขายหุ้น แต่ JJC ก็จะบริหารจัดการทางด่วนนี้ต่อไปตามข้อตกลงสัมปทานเดิม

รายได้จากการขายหุ้นเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามรีไซเคิลสินทรัพย์ของ JSMR เงินทุนเหล่านี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความแข็งแกร่งให้กระแสเงินสดของ JSMR และจะได้รับการจัดสรรให้การลงทุนในทางด่วนอื่นๆ รวมถึงเส้นทางสาย Yogyakarta-Solo สาย Yogyakarta-Bawen และสาย Gedebay-Tasikmalaya

ผลลัพธ์

โครงการพัฒนาทางด่วนที่ยังดำเนินอยู่อย่างต่อเนื่องในอินโดนีเซียแสดงให้เห็นถึงสัญญาณที่ดีของการจัดการความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคมในภูมิภาคและการส่งเสริมการเติบโตทางเศรษฐกิจ ด้วยการเพิ่มความคล่องตัวและความสามารถในการเข้าถึง โครงการนี้จึงมีส่วนช่วยในการพัฒนาภูมิภาคและอำนวยความสะดวกให้การขนส่งสินค้า และประชาชนมีประสิทธิผลดีขึ้น คาดว่าการเชื่อมต่อที่ดีขึ้นเช่นนี้จะกระตุ้นเศรษฐกิจท้องถิ่นและช่วยกระจายผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจอย่างเท่าเทียมกันมากขึ้นทั่วภูมิภาคต่างๆ นอกจากนั้น โครงการนี้ยังให้ทางเลือกในการขนส่งที่คุ้มค่ากว่า โดยอาจช่วยลดเวลาและค่าใช้จ่ายในการเดินทางสำหรับทั้งธุรกิจและบุคคล

ที่ยิ่งไปกว่านั้น วิธีการจัดหาเงินทุนของโครงการโดยใช้การรีไซเคิลสินทรัพย์และแผนงานทางเลือก ก็ดูเหมือนจะเป็นกลยุทธ์ที่ใช้ได้จริงสำหรับการเอาชนะความท้าทายในการจัดหาทุนให้โครงสร้างพื้นฐาน การใช้ประโยชน์จากเงินทุนจากภาคเอกชนช่วยให้รัฐบาลสามารถมุ่งหน้าให้ถึงเป้าหมายการสร้างทางด่วนความยาว 2,000 กิโลเมตรได้แม้จะมีข้อจำกัดด้านงบประมาณ ขณะที่โครงการนี้ยังคงดำเนินการอยู่ วิธีการจัดหาเงินทุนในรูปแบบใหม่ที่นำมาใช้ได้ทำให้เห็นต้นแบบที่มีศักยภาพสำหรับความคิดริเริ่มด้านโครงสร้างพื้นฐานในอนาคต โดยแสดงให้เห็นว่าการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชนสามารถสนับสนุนให้เกิดความก้าวหน้าที่สำคัญในการพัฒนาระบบขนส่งได้อย่างไร