ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ

Difference between traditional funding and crowdfunding. Available at: https://advantiss.com/crowdfunding-platforms-how-are-they-built/

ຄຳອະທິບາຍ

ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ ແມ່ນຫຼັກປະຕິບັດໃນການສະແຫວງຫາເງິນທຶນສະໜັບສະໜູນດ້ານການເງິນສໍາລັບໂຄງການ ຫຼື ບໍລິສັດ ຮ່ວມທຶນໂດຍການລະດົມເງິນຈໍານວນນ້ອຍໆຈາກຜູ້ບໍລິຈາກທາງອອນລາຍຈໍານວນຫຼາຍ. ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນຕ້ອງລິເລີ່ມຈາກ ການປະກອບສ່ວນຈຳນວນເລັກນ້ອຍຈາກປະຊາຊົນແຕ່ລະຄົນຊຶ່ງອາດກາຍເປັນຈຳນວນມຫຼາຍໄດ້. ເງິນທີ່ລະດົມໄດ້ນັ້ນສາມາດນຳໄປໃຊ້ ໃນການປັບປຸງການບໍລິການຕ່າງໆຂອງເມືອງ ໃນຂະນະດຽວກັນກໍ່ສາມາດໃຊ້ໃນການລວມລວມຂໍ້ມູນຈາກປະຊາຊົນກ່ຽວກັບຄວາມ ຮູ້ສຶກຂອງເຂົາເຈົ້າຕໍ່ກັບແຜນລິເລີ່ມບາງຢ່າງ. ຂໍ້ມູນເຫຼົ່າສາມາດແຈ້ງໃຫ້ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນເມືອງຮັບຮູ້ເຖິງທ່າອ່ຽງ, ຄວາມມັກຮັກ ແລະ ຮູບແບບພຶດຕິກໍາພາຍໃນຊຸມຊົນຂອງຕົນ ຊຶ່ງຈະຊ່ວຍໃນການປັບປຸງໜ່ວຍງານທ້ອງຖິ່ນໃນການໃຫ້ບໍລິການປະຊາຊົນ.

ເງື່ອນໄຂການເປີດໃຊ້ງານ ແລະ ການພິຈາລະນາທີ່ສຳຄັນ

• ມີຂໍ້ແນະນຳທີ່ຊັດເຈນສຳລັບປະເພດຂອງໂຄງການທີ່ເໝາະສົມແກ່ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ ແລະ ຊ່ອງຫວ່າງງົບປະມານການ ລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ. ຈຳເປັນຕ້ອງມີຂໍ້ແນະນຳທີ່ຊັດເຈນເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າໜ່ວຍງານ ຫຼື ການປົກຄອງຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນຍັງໃຫ້ບໍລິ ການສາທາລະນະທີ່ຈຳເປັນ ແລະ ຫັນມາໃຊ້ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນເປັນຮູບແບບການສະໜັບສະໜູນເພີ່ມເຕີມແທນທີ່ຈະເປັນ ແຫຼ່ງເງິນທຶນເລີ່ມຕົ້ນ. ຂະໜາດຂອງທຶນທີ່ສາມາດລະດົມໄດ້ຈາກການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ ແລະ ຮູບແບບການມີສ່ວນຮ່ວມ ຂອງຜູ້ທີ່ມີຮ່ວມທຶນໃນການລະດົມທຶນ ຄວນລະບຸໄວ້ຢ່າງຊັດເຈນໃນແນວທາງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ.

• ຄວນມີການສື່ສານໃຫ້ຜູ້ທີ່ມີສ່ວນຮ່ວມໄດ້ຮັບຮູ້ເຖິງວິທີການໃຊ້ ແລະ ການຈັດການເງິນທຶນທີ່ລະດົມມາຄວນໄດ້ຮັບການສຶ່ສານໄປ ຍັງຜູູ້ມີສ່ວນຮ່ວມ. ເພື່ອໃຫ້ການໂຄສະນາປຸກລະດົມສຳລັບການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນປະສົບຜົນສຳເລັດຈຳເປັນຕ້ອງມີການອອກ ແບບຄູ່ມືແນະນຳທີ່ຊັດເຈນວ່າເງິນທີ່ລະດົມໄດ້ມານັ້ນຈະຖຶກໃຊ້ ແລະ ບໍລິຫານຈັດການແນວໃດເພື່ອຫຼີກລ້ຽງການນຳໃຊ້ເງິນໃນ ທາງທີ່ຜິດ ແລະ ການສໍ້ໂກງ ຊຶ່ງຈະສົ່ງຜົນຕໍ່ຄວາມໄວ້ວາງໃຈຂອງສາທາລະນະຊົນທີ່ມີຕໍ່ຂະບວນການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນຫຼຸດລົງ. ຂະບວນການໃຊ້ຈ່າຍເງິນທຶນບໍ່ພຽງແຕ່ຈະຕ້ອງໂປ່ງໃສ ແລະ ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບທີ່ຊັດເຈນເທົ່ານັ້ນ, ແຕ່ການຈັດການເງິນທີ່ຍັງ ບໍ່ໄດ້ໃຊ້ກໍ່ຕ້ອງໄດ້ຮັບການຂຶ້ນບັນຊີເຊັ່ນດຽວກັນ. ຊຶ່ງຈະກວມເອົາການຈັດການທຶນສ່ວນເກີນທີ່ລວບລວມໄວ້ລວມເຖິງທຶນທີ່ລວບ ລວມໄວ້ສຳລັບໂຄງການທີ່ຖືກຍົກເລີກໃນທີສຸດ.

• ການກຳນົດເກນພາສີສຳລັບເງິນທີ່ລວບລວມຜ່ານການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ. ເພື່ອໃຫ້ແນ່ໃຈວ່າເງິນທຶນທີ່ລວບລວມຜ່ານການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນຈະຖືກນຳໄປໃຊ້ຕາມຈຸດປະສົງທີ່ຕ້ອງການຈຳເປັນຕ້ອງ ມີກົດເກນທາງພາສີທີ່ຄວບຄຸມການລວບລວມເງິນດັ່ງກ່າວ – ທັງຜູ້ໃຫ້ບໍລິຈາກ ແລະ ຜູ້ລວບລວມ – ໄດ້ຮັບການກຳນົດ ໄວ້ຢ່າງຊັດເຈນ.

ສິ່ງທ້າທາຍທີ່ອາດຈະເກີດຂຶ້ນ

• ພາກລັດທີ່ຂາດປະສົບການ. ເຈົ້າໜ້າທີ່ຂອງລັດອາດຈະມີປະສົບການທີ່ຈຳກັດໃນການອອກແບບໂຄສະນາລະດົມທຶນທີ່ສາມາດດຶງດູດຄວາມສົນໃຈ ແລະ ການສະໜັບສະໜູນຈາກສາທາລະນະຊົນຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ຫາກຕ້ອງການໃຫ້ມີການໂຄສະນາລະດົມທຶນປະສົບຜົນສຳເລັດຈຳເປັນ ຕ້ອງມີການສື່ສານກ່ຽວກັບຈຸດປະສົງຂອງໂຄງການ ແລະ ວິທີການນຳໃຊ້ເງິນທຶນໃຫ້ເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ຊຸມຊົນ ຫຼື ຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນປະ ໂຫຍດຢ່າງຊັດເຈນຕໍ່ສາທາລະນະ ແລະ ຕ້ອງໃຊ້ການໂຄສະນາທາງສື່ມວນຊົນເພື່ອປະຊາສຳພັນການໂຄສະນາດັ່ງກ່າວ.

• ຕົ້ນທຶນບໍລິຫານຈັດການໂຄສະນາລະດົມທຶນ. ແພດຟອມການລະດົມທຶນ ແລະ ຜູ້ໃຫ້ບໍລິການຊຳລະເງິນຮຽກເກັບຄ່າທຳນຽມຕ່າງໆ ເພື່ອໃຊ້ແພັດຟອມ ຫຼື ການບໍລິການ ຂອງຕົນໃນການລວບລວມ ແລະ ກຳກັບດູແລການລະດົບທຶນ. ສິ່ງທີ່ອາດເປັນບັນຫາສຳຄັນເມື່ອ ພິຈາລະນາຈາກຈຳນວນເງິນບໍລິຈາກຂອງບຸກຄົນທົ່ວໄປໃນການໂຄສະນາລະດົມທຶນທີ່ມີບໍ່ຫຼາຍ. ອຳນາດການປົກຄອງຂັ້ນເມືອງຈະ ຕ້ອງຫາວິທີເພີ່ມປະສິດທິພາບການຈັດເກັບເງິນໂດຍ ‘ບໍ່ສູນເສຍ’ ເງິນບໍລິຈາກຈຳນວນຫຼາຍໃຫ້ບຸກຄົນກາງ.

• ອາດຈະບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງປະຊາຊົນບາງສ່ວນໄດ້. ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນແມ່ນແນວທາງໃໝ່ໃນການລະດົມທຶນສຳລັບໂຄງ ການສາທາລະນະ ແລະ ການນຳໃຊ້ແພັດຟອມດີຈີຕອນເຂົ້າໃນການລະດົມທຶນອາດຈະເຮັດໃຫ້ປະຊາຊົນບາງສ່ວນທີ່ຂາດຄວາມຮູ້ ທາງດີຈີຕອນໃນການເຂົ້າເຖິງແພັດຟອມດັ່ງກ່າວ ຫຼື ມີຄວາມໄວ້ວາງໃຈໃນການລະດົມທຶນຜ່ານທາງອອນລາຍຫຼຸດລົງເມື່ອຮູ້ສຶກບໍ່ ພໍໃຈ ໂດຍສະເພາະແມ່ນ ເມື່ອພິຈາລະນາເຖິງການຫຼອກລວງທີ່ມີຢູ່ຢ່າງຫຼວງຫຼາຍໃນພື້ນທີ່ອອນລາຍ.

ຜົນປະໂຫຍດທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນ

• ຊ່ວຍໃຫ້ສາມາດລະດົມທຶນສຳລັບໂຄງການຂະໜາດນ້ອຍໄດ້ຢ່າງໄວວາ. ການທີ່ໄດ້ຮັບການໂຄສະນາປະຊາສຳພັນທີ່ດີ ແລະ ປະສົບ ຜົນສຳເລັດ ສາມາດລະດົມທຶນສຳລັບໂຄງການເມືອງອັດສະລິຍະນ້ອຍໄດ້ຢ່າງໄວວາ ແລະ ເຮັດໃຫ້ສາມາດດຳເນີນໂຄງການເຫຼົ່າ ນີ້ໄດ້ຢ່າງໄວວາ. ສິ່ງນີ້ອາດເຮັດໃຫ້ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນມີປະສິດທິຜົນຫຼາຍກວ່າການຂໍທຶນຈາກລັດຖະບານສຳລັບໂຄງການ ດຽວກັນ ເນື່ອງຈາກການນຳໃຊ້ເງິນພາສີຂອງປະຊາຊົນອາດຈະຕ້ອງຜ່ານຂະບວນການທີ່ເປັນທາງການຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ມີຊ່ວງເວລາ ການອະນຸມັດທີ່ຍາວນານກວ່າ.

• ການຈັດສັນງົບປະມານເພື່ອໂຄງການຕ່າງໆ ທີ່ປະຊາຊົນໃຫ້ຄວາມສຳຄັນເປັນຫຼັກ. ໂດຍທຳມະຊາດຂອງການລະດົມທຶນຈາກມວນ ຊົນໝາຍເຖິງປະຊາຊົນມີອິດສະຫຼະທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນສະເພາະໂຄງການທີ່ພວກເຂົາພົບວ່າມີປະໂຫຍດ ແລະ ມີຄຸນຄ່າຕໍ່ຊຸມຊົນຂອງ ພວກເຂົາ ຫຼື ຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດທີ່ຕັ້ງໃຈໄວ້ເທົ່ານັ້ນ. ນີ້ໝາຍຄວາມວ່າໂຄງການທີ່ສຳຄັນທີ່ສຸດແມ່ນຈະຕອບສະໜອງຄວາມ ຕ້ອງການຂອງຊຸມຊົນ ຫຼື ຜູ້ຮັບປະໂຫຍດສະເພາະກຸ່ມໄດ້ດີທີ່ສຸດຈະໄດ້ຮັບຄວາມສຳຄັນເປັນອັນດັບຕົ້ນ.

• ຊ່ວຍໃຫ້ລັດຖະບານສາມາດລວບລວມຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຄວາມຮູ້ສຶກຂອງປະຊາຊົນ. ການໂຄສະນາລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນສາມາດເປັນຊ່ອງທາງໃຫ້ລັດຖະບານລວບລວມຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຄວາມມັກ ແລະ ຄວາມຮູ້ສຶກ ຂອງປະຊາຊົນທີ່ມີຕໍ່ໂຄງການລິເລີ່ມບາງໂຄງການ. ຂໍ້ມູນດັ່ງກ່າວສາມາດນຳໃຊ້ເພື່ອສະເໜີຕໍ່ການປົກຄອງຂັ້ນເມືອງຮັບຮູ້ເຖິງທ່າອ່ຽງ ຄວາມມັກ ແລະ ຮູບແບບພຶດຕິກຳພາຍໃນຊຸມຊົນຂອງຕົນ, ຊຶ່ງຈະຊ່ວຍໃນການປັບປຸງໜ່ວຍງານຂັ້ນທ້ອງຖິ່ນໃນການໃຫ້ບໍລິການ ປະຊາຊົນ.

• ສາມາດສ້າງຄວາມຮູ້ສຶກເປັນເຈົ້າຂອງ ແລະ ມີອຳນາດພາຍໃນຊຸມຊົນ. ເມື່ອເງິນທຶນທີ່ສາມາດລະດົມໄດ້ຈາກມວນຊົນຖືກນຳໄປ ໃຊ້ສະໜັບສະໜູນຜູ້ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດພາຍໃນຊຸມຊົນອາດເຮັດໃຫ້ເກີດຄວາມຮູ້ສຶກມີສ່ວນຮ່ວມໃນການສ້າງຜົນໄດ້ຮັບຂອງ ໂຄງການ. ສະມາຊິກໃນຊຸມຊົນຍັງມີທ່າອ່ຽງທີ່ຈະສະໜັບສະໜູນໂຄງການທີ່ບໍ່ກ່ຽວຂ້ອງທາງການເງິນຫຼາຍຂຶ້ນ, ຖ້າຫາກວ່າພວກເຂົາ ເຈົ້າມີຄວາມຮູ້ສຶກເປັນເຈົ້າຂອງ ແລະ ມີອຳນາດ, ຊຶ່ງຈະເພີ່ມໂອກາດທີ່ຈະປະສົບຜົນສຳເລັດຂອງໂຄງການ.

ແຫຼ່ງຂໍ້ມູນ/ຂໍ້ມູນຂ່າວສານເພີ່ມເຕີມ

1. Carè, Trotta, Carè and Rizzello (2018). ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນສຳລັບການພັດທະນາເມືອງອັດສະລິຍະ. ສາມາດເຂົ້າເບິ່ງຂໍ້ມູນໄດ້ທີ່: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0007681317301908
2. Gooch, Kelly, Stivera, van der Lindena, Petrea, Richards, Klis-Davies, MacKinnon, Macpherson and Walton (2019). ຜົນປະໂຫຍດ ແລະ ຄວາມທ້າທ້າຍຂອງການໃຊ້ການລະດົມທຶນຈາກມວນຊົນ ເພື່ອອຳນວນຄວາມສະດວກໃຫ້ກັບໂຄງການທີ່ນຳໂດຍຊຸມຊົນໃນບໍລິບົດຂອງເມືອງດີຈີຕອນ. ສາມາດເຂົ້າເບິ່ງຂໍ້ມູນໄດ້ທີ່: neptune-prod.its.unimelb.edu.au/server/api/core/bitstreams/710f816a-2dab-5004-8f65-bf3e60fb25db/content
3. ສາມາດເຂົ້າເບິ່ງຂໍ້ມູນໄດ້ທີ່: https://cms.mit.edu/civic-crowdfunding-participatory-communities-entrepreneurs-political-economy-place/