Mô tả
Chính phủ có thể sử dụng các biện pháp giảm, miễn hoặc giảm nhẹ thuế để khuyến khích các nhà đầu tư hoặc công ty tư nhân tham gia vào các dự án có liên quan đến mục tiêu thành phố thông minh. Chẳng hạn như có thể trao các khoản trợ cấp đầu tư cho các công ty thực hiện sáng kiến tự động hóa hoặc số hóa để khuyến khích khu vực tư nhân ứng dụng công nghệ. Tín dụng thuế đầu tư khuyến khích khu vực tư nhân đầu tư vào các thiết bị như nhà máy năng lượng tái tạo hoặc cơ sở thu hồi carbon cũng là một công cụ phổ biến để thúc đẩy đầu tư vào các dự án phát triển môi trường bền vững
Điều kiện Cho phép và Mối quan tâm Chính
- Khung thuế rõ ràng và minh bạch. Các ưu đãi về thuế nằm ngoài phạm vi của hệ thống thuế chung và quan trọng là phải có các chính sách thuế rõ ràng, minh bạch và có thể dự đoán được để các nhà đầu tư hoặc công ty có thể dựa vào đó để đưa ra quyết định đầu tư dài hạn.
- Luật thuế phải đồng bộ và có thể dự đoán được. Các dự án thành phố thông minh có thể có vốn đầu tư ban đầu lớn và thời gian hòa vốn dài. Yếu tố dễ dự đoán đặc biệt quan trọng vì các nhà đầu tư cần đảm bảo rằng luật thuế vẫn có lợi trong suốt chu kỳ triển khai dự án trước khi thực hiện các khoản đầu tư như vậy.
- Cơ quan thuế cần có năng lực thực thi các biện pháp xử phạt đối với hành vi trốn thuế. Cần xây dựng các ưu đãi một cách chặt chẽ giúp ngăn chặn hành vi trốn thuế để tránh việc chính phủ mất đi nguồn thu đáng kể từ các khoản đầu tư chịu thuế trước đó khi các công ty tái cấu trúc các dự án để tận dụng các ưu đãi thuế mới. Chính quyền phải có năng lực xác định rõ ràng các công ty trốn thuế và đưa ra hành động cưỡng chế.
- Cần phải truyền đạt rõ ràng những nguyên tắc của chính sách ưu đãi tới các nhà đầu tư. Phải xây dựng và truyền đạt rõ ràng về những nguyên tắc của chính sách ưu đãi để các nhà đầu tư hoặc công ty cũng như cơ quan thuế có thể hiểu rõ các loại dự án đủ điều kiện hưởng ưu đãi để họ được hưởng đầy đủ lợi ích.
- Đánh giá định kỳ để xác định các ưu đãi thuế còn hữu dụng hay không. Cần đánh giá định kỳ các ưu đãi để xác định xem chi phí (giảm thu ngân sách) có lớn hơn lợi ích do ưu đãi thuế tạo ra hay không và liệu cách xây dựng nên ưu đãi này có còn hiệu quả trong việc thúc đẩy đầu tư vào thành phố thông minh hay không. Ưu đãi này cũng có thể được chuyển hướng để thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực cụ thể mới.
Thách thức tiềm ẩn
- Quan chức chính phủ thiếu kinh nghiệm. Các quan chức chính phủ có thể thiếu kinh nghiệm trong việc xây dựng các chính sách ưu đãi và gặp nhiều khó khăn khi xây dựng các chính sách ưu đãi chặt chẽ để đạt được mục tiêu chính sách mà không cần chính phủ từ bỏ nguồn thu thuế từ những khoản đầu tư vừa khả thi về mặt thương mại vừa có thể thực hiện được dù có ưu đãi thuế hay không. Chẳng hạn như chính quyền địa phương sẽ cần phải quyết định giữa các ưu đãi dựa trên quyết định và tự động áp dụng. So với các ưu đãi dựa trên quyết định, các ưu đãi tự động áp dụng dựa trên các tiêu chí được định rõ và được truyền đạt công khai có thể làm giảm nguy cơ tham nhũng và tranh chấp.
- Rủi ro phân bổ nguồn lực không tối ưu. Các chính sách ưu đãi thuế thành công sẽ tạo ra các khoản đầu tư vào những lĩnh vực khó thu hút đầu tư nếu không có các ưu đãi này. Nếu không có quy trình giám sát cẩn thận và đánh giá định kỳ, các ưu đãi thuế có thể dẫn đến đầu tư quá nhiều vào một số hoạt động nhất định hoặc đầu tư quá ít vào các lĩnh vực không có ưu đãi thuế khác, điều này có thể gây ra tình trạng không đáp ứng được nhu cầu của cộng đồng.
- Chi phí thực thi và tuân thủ có thể rất lớn. Chính phủ sẽ phải chịu chi phí để thực thi các quy định về thuế và bên nộp thuế phải chịu chi phí để tuân thủ. Chi phí thực thi liên quan đến việc cấp ưu đãi ban đầu và chi phí phát sinh trong quá trình giám sát và thực thi việc tuân thủ các yêu cầu đủ điều kiện.
Lợi ích tiềm năng
- Việc triển khai sẽ tốn ít chi phí hơn khi các ưu đãi được quy định một cách rõ ràng. Nếu các ưu đãi được xây dựng sao cho có thể áp dụng tự động chứ không phải dựa trên quyết định, chi phí thực hiện của chính phủ có thể ở mức tương đối thấp vì các ưu đãi này sẽ được áp dụng theo cùng cách thức như các khoản tín dụng thuế doanh nghiệp khác trong hệ thống thuế hiện hành mà không cần phải thiết lập thêm nền tảng hoặc hệ thống khác.
- Cho phép tiếp cận theo hướng thị trường để đánh giá và triển khai dự án. Ưu đãi thuế thường chỉ có lợi khi các công ty hoặc nhà đầu tư có lợi nhuận và việc thực hiện ưu đãi không đòi hỏi sự can thiệp đáng kể vào doanh nghiệp. Điều này cho phép các nhà đầu tư hoặc doanh nghiệp đánh giá rủi ro và khả năng tồn tại của mô hình kinh doanh trước khi bắt tay vào dự án và không giống như khoản tài trợ trực tiếp, thúc đẩy họ tập trung vào hiệu quả về chi phí và lợi nhuận của dự án cũng như xây dựng các mô hình tạo doanh thu bền vững.
Nguồn/Thông tin bổ sung
- UN (2019). Xây dựng và đánh giá các ưu đãi thuế ở các nước đang phát triển. Có sẵn tại: https://www.un.org/esa/ffd/wp-content/uploads/2018/02/tax-incentives_eng.pdf
- Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (2022). Ưu đãi thuế và thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu. Có sẵn tại: https://www.oecd-ilibrary.org/docserver/25d30b96-en.pdf?expires=1718785231&id=id&accname=guest&checksum=1CA3D4E3FD6215F9EED5725E522C6D36
- Deloitte (2018). Tài trợ và đầu tư cho thành phố thông minh ở các nền kinh tế đang phát triển. Có sẵn tại: https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/global/Documents/Public-Sector/gx-smart-cities-economies.pdf