Công cụ và số tiền tài trợ
Khoản đầu tư 45 triệu USD thông qua các quỹ phát triển khu vực
Thông tin chung
Nằm trong khu vực miền núi của miền trung bắc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào (CHDCND Lào), Luang Prabang là thủ phủ của tỉnh cùng tên. Nơi đây được công nhận là thành phố vào năm 2018, Luang Prabang bao gồm 115 ngôi làng trải rộng trên diện tích 774 km², nằm tại nơi hợp lưu của hai con sông Mekong và Nam Khan. Theo dữ liệu chính thức mới nhất, Luang Prabang có dân số 90.313 người vào năm 2015, phần lớn tập trung tại khu vực trung tâm thành phố. Dân số đã tăng 68% từ năm 1995 đến năm 2015, với mức tăng trung bình hàng năm khoảng 2,6%. Trong cùng thời kỳ, diện tích trung tâm thành phố đã mở rộng 117%, tương đương mức tăng hàng năm 5,3%. Mặc dù dân số tăng nhưng Khu Bảo tồn Di sản (ZPP) lại giảm tỷ lệ dân cư do các tòa nhà dân cư bị chuyển đổi thành cơ sở phục vụ du lịch như nhà khách và nhà hàng.
Du lịch là động lực chính của nền kinh tế địa phương. Luang Prabang được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 1995. Sự kiện này thu hút lượng lớn khách quốc tế đến du lịch, từ 20.000 người vào năm 1995 lên 638.000 người vào năm 2019. Vào năm 2019, ngay trước khi đại dịch COVID-19 ảnh hưởng đến ngành du lịch, tỉnh này đã đón tổng cộng 860.035 lượt khách du lịch, tăng 13,9% so với năm 2018, trong đó 26% là khách du lịch nội địa. Đại dịch và các hạn chế đi lại nên khiến lượng khách quốc tế sụt giảm mạnh 68% trong năm 2020 so với năm 2019. Đến năm 2022, lượng khách quốc tế đã tăng lên 257.000 người, trong khi du lịch nội địa đạt mức cao kỷ lục với 280.000 lượt khách.
Khi Luang Prabang phục hồi sau tác động của đại dịch, số lượng khách du lịch hàng năm được dự đoán sẽ tiếp tục tăng và các cơ sở hạ tầng đô thị của thành phố (như quản lý chất thải rắn và xử lý nước thải, đường và đường đi bộ đô thị và không gian xanh công cộng) cần được nâng cấp để đảm bảo phát triển bền vững. Thành phố sẽ cần có cơ sở hạ tầng đô thị, quản lý môi trường và dịch vụ du lịch tốt hơn để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân và phát triển ngành du lịch theo phương hướng bảo tồn di sản phong phú.
Phương pháp tiếp cận
Dự án được đề xuất sẽ hỗ trợ phát triển đô thị bền vững, toàn diện và có khả năng chống chịu tại Luang Prabang, một thành phố thuộc hành lang kinh tế Bắc-Nam của Tiểu vùng Sông Mekong Mở rộng (GMS) đang bị ảnh hưởng bởi suy thoái môi trường, biến đổi khí hậu, thiên tai và sự suy giảm chất lượng sống. Các khoản đầu tư đa ngành của dự án sẽ (i) cải thiện chất lượng và phạm vi của cơ sở hạ tầng và dịch vụ đô thị, (ii) củng cố thể chế và năng lực để thúc đẩy các định hướng phát triển có khả năng chống chịu với khí hậu và thiên tai, (iii) thúc đẩy quy hoạch đô thị toàn diện và cụ thể cho từng khuynh hướng giới tính và (iv) nâng cao vai trò lãnh đạo của phụ nữ và tăng quyền làm chủ kinh tế cho họ. Dự án dự kiến sẽ mang lại lợi ích cho 104.500 cư dân và 1,3 triệu khách du lịch hằng năm vào năm 2031.
ADB đã phân bổ các nguồn lực sau để hỗ trợ tài trợ cho dự án: 45 triệu USD, trong đó 35 triệu USD là từ khoản vay và 10 triệu USD là tài trợ không hoàn lại. Chính phủ sẽ đóng góp 1 triệu USD dưới hình thức đóng góp hiện vật, thuế và nghĩa vụ thuế. Dự án sẽ được triển khai từ năm 2024 đến năm 2030. Phân tích kinh tế đã được thực hiện theo hướng dẫn của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB). Phân tích này bao gồm việc so sánh chi phí và lợi ích giữa các kịch bản có dự án và không có dự án trong vòng 25 năm, từ năm 2025 đến năm 2049.
Kết quả
Dự án nhằm cải thiện hạ tầng đô thị, tạo ra một môi trường vững mạnh hơn để cung cấp các dịch vụ đô thị và du lịch toàn diện và bền vững. Các kết quả cụ thể bao gồm:
Kết quả 1: Nâng cấp hạ tầng đô thị bằng cách chuyển đổi bãi rác lộ thiên hiện có rộng 17,1 ha thành bãi chôn lấp có quản lý với các ô phản ứng sinh học bán hiếu khí, hệ thống thu hồi và đốt khí methane, cũng như các cơ sở xử lý bùn và nước rỉ rác sử dụng các giải pháp tự nhiên dựa trên năng lượng mặt trời thụ động và bãi lọc lau sậy. Ngoài ra, thành số sẽ xây dựng các cơ sở thu hồi vật liệu tái chế. Dự án cũng sẽ cải tạo 16 km đường đô thị, các tuyến đường này sẽ được trồng thêm cây bóng mát bản địa và trang bị hệ thống thoát nước mưa với các lưới lọc chất thải lớn thông minh. Bên cạnh đó, 8 km đường đi bộ sẽ được chiếu sáng bằng đèn đường tiết kiệm năng lượng.
Kết quả 2: Dự án sẽ củng cố môi trường hỗ trợ cho các dịch vụ đô thị và du lịch toàn diện và bền vững. Song song với việc cải thiện hạ tầng tại thành phố Luang Prabang, thành phố sẽ xây dựng kế hoạch quy hoạch toàn bộ đô thị và hướng tới phát triển toàn diện, cụ thể cho từng khuynh hướng giới tính. Các hướng dẫn này sẽ bao gồm những hành động cụ thể để giải quyết bất bình đẳng giới và tăng cường khả năng chống chịu trước biến đổi khí hậu và thiên tai.
Kết quả 3: Dự án sẽ thúc đẩy vai trò lãnh đạo và cơ hội việc làm cho phụ nữ thông qua chương trình cấp học bổng giáo dục đại học và đào tạo nghề quốc gia dành cho các nữ cán bộ trong các lĩnh vực cấp nước, vệ sinh môi trường, công trình công cộng và du lịch. Sáng kiến này sẽ cung cấp các khóa đào tạo học thuật, chuyên môn và lãnh đạo, bao gồm các chương trình điều hành ngắn hạn trong các lĩnh vực như kỹ thuật, quy hoạch đô thị, quản lý công, tài chính, quản lý di sản và du lịch, dựa trên các ưu tiên của người học.
Bài học
Phù hợp với chiến lược tài trợ và các kế hoạch quốc gia
Dự án phù hợp với Chiến lược Đối tác quốc gia 2017-2020 và các mục tiêu chiến lược được đặt ra trong Tầm nhìn 2030 và Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2016-2025) của chính phủ. Dự án cũng hỗ trợ các ưu tiên hoạt động chính của Chiến lược ADB 2030, bao gồm giải quyết tình trạng nghèo đói, ứng phó với biến đổi khí hậu, quy hoạch thành phố trở nên đáng sống hơn, củng cố năng lực quản trị và thể chế, và thúc đẩy bình đẳng giới.
Tầm quan trọng của khuôn khổ pháp lý mới.
Một yếu tố chính của dự án là phát triển Kế hoạch đô thị Luang Prabang, bao gồm báo cáo đô thị, quy hoạch sử dụng đất, quy định về quy hoạch đô thị, hướng dẫn thiết kế và các tài liệu yêu cầu khác theo Luật Quy hoạch đô thị. Cơ chế pháp lý mạnh mẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng phát triển đô thị. Trong trường hợp của Luang Prabang, Quy hoạch tổng thể đô thị 2012 hiện có, cùng với Quy hoạch tổng thể bảo tồn và phát triển di sản Luang Prabang (PSMV), đóng vai trò là khung pháp lý chính để đảm bảo các hoạt động sử dụng đất hợp lý và đạt được các mục tiêu chính sách quốc gia và địa phương. Tuy nhiên, kế hoạch năm 2012 đã lỗi thời, không tính đến 48,5 km² khu vực kinh tế đặc biệt (SEZ) mới được chỉ định trong và xung quanh thành phố, đồng thời cũng thiếu sự quan tâm đến khuynh hướng giới tính và không giải quyết thỏa đáng các rủi ro liên quan đến khí hậu và thiên tai. Lỗ hổng này đã được giải quyết thông qua thiết kế dự án.
Giải quyết những điểm yếu của thể chế
Dự án bao gồm các thành phần nhằm tăng cường năng lực tổ chức của các bên liên quan. Trong thiết kế, dự án thể hiện rõ các hạn chế mà các cơ quan tổ chức ở Luang Prabang phải đối mặt để đạt được sự phát triển bền vững và có khả năng phục hồi. Trong các khuyến nghị của dự án, các hành động cụ thể được nêu rõ để cải thiện môi trường hỗ trợ và tăng cường khả năng thích ứng của các tổ chức trong việc phát triển, quản lý và vận hành cơ sở hạ tầng đô thị một cách bền vững trong dài hạn.
Nguồn/Thông tin bổ sung
- Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB). Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào: Dự án Đầu tư cải thiện môi trường đô thị, Dự án Sovereign | 53203-001. Có sẵn tại:https://www.adb.org/projects/53203-001/main
- Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) (2023). Nghiên cứu về tính khả thi cho Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào: Dự án Đầu tư cải thiện môi trường đô thị (Luang Prabang). Có sẵn tại: https://www.adb.org/sites/default/files/project-documents/52064/52064-001-tacr-en_46.pdf
- Dự án GMS do ADB tài trợ nhằm cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị và du lịch, mở ra nhiều cơ hội hơn cho phụ nữ tại Luang Prabang, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Có sẵn tại: https://greatermekong.org/g/adb-financed-gms-project-strengthen-urban-and-tourism-infrastructure-enhance-women%E2%80%99s-opportunities
