Alat dan jumlah pembiayaan 

Badan Usaha Jalan Tol (Toll Road Special Vehicle (BUJT)) yang mengendalikan Jalan Tol MBZ telah menyahlabur 40% daripada syer syarikat dalam PT Jasamarga Jalanlayang Cikampek (JJC) bernilai IDR 4.38 trilion (USD 291.6 juta) * kepada PT Margautama Nusantara (MUN) yang merupakan syarikat subsidiari kepada Syarikat Kumpulan Salim (Salim Group Company).

Latar belakang

Pada 18 Februari 2020, Kerajaan Indonesia telah melaksanakan rangka kerja undang-undang baharu untuk skim konsesi terhad (limited concessions scheme (LCS)) dalam sektor infrastruktur. Peraturan baharu ini telah disebut dalam Peraturan Presiden No. 32 Tahun 2020 tentang Pembiayaan Infrastruktur melalui Hak Terhad Penggunaan.

LCS menyokong pengitaran semula aset untuk aset infrastruktur di Indonesia, termasuk jalan tol. Pada tahun 2023, terdapat 81 bahagian jalan tol di Indonesia yang sama ada berfungsi sepenuhnya, separa berfungsi, sedang dibina atau dalam fasa pemerolehan tanah di bawah Perjanjian Pengusahaan Jalan Tol (Toll Road Development Agreements (PPJT)).

Pembangunan jalan tol di Indonesia adalah penting untuk menyelesaikan ketaksamaan sosioekonomi wilayah. Jalan tol memberikan sumbangan besar kepada pembangunan daerah dan pertumbuhan ekonomi dengan menambah baik mobiliti dan ketersampaian barang dan orang. Selain itu, jalan tol menawarkan alternatif pengangkutan yang lebih berkesan kos. Namun, masih ada cabaran dalam pendanaan pembangunan infrastruktur. Menurut Pelan Strategik Ministerial 2020-2024 daripada Kementerian Pekerjaan Umum dan Perumahan Rakyat Republik Indonesia, kerajaan menyasarkan untuk membina 2,000 kilometer jalan tol. Oleh kerana belanjawan negeri yang ketat, langkah untuk menggunakan modal daripada sektor swasta melalui skim pembiayaan alternatif adalah penting.

Pendekatan

Konsep pengitaran semula aset dalam pembiayaan infrastruktur melibatkan mekanisma mendapatkan nilai yang digunakan oleh entiti awam, terutamanya badan kerajaan, untuk menjana hasil bagi pelaburan infrastruktur pengangkutan yang baharu. Proses ini termasuk memajakkan kemudahan lebuh raya tol sedia ada kepada pelabur sektor swasta, dengan itu mendapatkan nilai daripada aset-aset ini. Pengitaran semula aset boleh dibahagikan kepada proses dua tahap. Pertama, pengewangan aset awam sedia ada untuk menjana hasil, dan kedua, menggunakan hasil kutipan untuk pelaburan lanjut dalam infrastruktur pengangkutan.

Di Indonesia, setiap jalan tol yang beroperasi dikendalikan di bawah Badan Usaha Jalan Tol (Toll Road Special Purpose Vehicle (BUJT)). Pembangunan jalan tol dilaksanakan oleh SOE atau syarikat-syarikat persendirian di bawah Perjanjian Pengusahaan Jalan Tol (Toll Road Development Agreement (PPJT)). Objek konsesi yang mengeluarkan hasil untuk BUJT ialah pengendalian jalan tol dan bukan aset itu sendiri. Di bawah struktur undang-undang semasa PPJT, projek jalan tol yang sedang beroperasi layak untuk skim pengitaran semula aset di bawah rangka kerja LCS yang telah disemak.

Jalan Tol MBZ dahulunya dikenali sebagai Jalan Tol Layang Jakarta–Cikampek II dan BUJT yang mengendalikannya telah menyahlabur 40% daripada syer mereka yang bernilai IDR 4.38 trilion (USD 291.6 juta) * dalam PT Jasamarga Jalanlayang Cikampek (JJC) kepada PT Margautama Nusantara (MUN) yang merupakan syarikat subsidiari kepada Syarikat Kumpulan Salim (Salim Group Company). JJC, syarikat subsidiari kepada perusahaan milik negara Jasa Marga (JSMR), telah mengendalikan Jalan Tol MBZ sejak 2017, dengan tempoh konsesi selama 45 tahun hingga tahun 2062. Walaupun dengan nyahlabur itu, JJC akan terus mengendalikan jalan tol itu mengikut perjanjian konsesi asal.

Hasip kutipan daripada nyahlabur itu adalah sebahagian daripada usaha pengitaran semula aset JSMR. Dana ini adalah untuk menguatkan aliran tunai JSMR dan akan diperuntukkan untuk pelaburan jalan tol lain, termasuk bahagian Yogyakarta-Solo, bahagian Yogyakarta-Bawen dan bahagian Gedebage-Tasikmalaya.

Hasil

Projek pembangunan jalan tol yang sedang berjalan di Indonesia menunjukkan tanda-tanda baik yang akan menangani ketaksamaan sosioekonomi wilayah dan menggalakkan pertumbuhan ekonomi. Dengan menambah baik mobiliti dan ketersampaian, projek ini menyumbang kepada pembangunan wilayah dan memudahkan pengangkutan barang dan orang dengan lebih berkesan. Kesalinghubungan yang lebih baik ini dijangkakan akan merangsang ekonomi tempatan dan membantu mengagihkan manfaat ekonomi dengan lebih sama rata di pelbagai wilayah. Selain itu, projek ini memberikan alternatif pengangkutan yang lebih berkesan kos dan mungkin akan mengurangkan masa perjalanan dan perbelanjaan untuk perniagaan dan individu.

Tambahan lagi, pendekatan projek ini untuk membiayai—menggunakan pengitaran semula aset dan skim alternatif—kelihatan seperti strategi yang praktikal untuk menyelesaikan cabaran pendanaan infrastruktur. Menggunakan modal sektor swasta membenarkan kerajaan melaksanakan matlamatnya membina 2,000 kilometer jalan tol walaupun terdapat kekangan kewangan. Walaupun projek ini masih sedang berjalan, kaedah pembiayaan inovatif yang digunakan menunjukkan sebuah model yang berpotensi untuk inisiatif infrastruktur masa hadapan, membuktikan cara perkongsian awam-persendirian boleh menyokong kemajuan besar dalam pembangunan pengangkutan.