အကြောင်းအရာဖော်ပြချက်
ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုသည်မှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများအတွက် ပိုမိုဆွဲဆောင်မှုရှိစေရန် ပြည်သူပိုင် နှင့်/သို့မဟုတ် ပရဟိတရင်းမြစ်များမှ ရန်ပုံငွေများ သို့မဟုတ် ခရက်ဒစ် အားဖြည့်မှုများကို အသုံးချသည့် ဖွဲ့စည်းပုံချဉ်းကပ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းပုံများတွင် အစိုးရချီးမြှင့်ငွေများ သို့မဟုတ် ပုဂ္ဂလိက ပရဟိတ ရန်ပုံငွေများကို ရန်ပုံငွေလိုအပ်မှုကို ပေါင်းကူးနိုင်ရန်နှင့် စီမံကိန်းများတွင် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ပါဝင်လာမှု ပိုများလာရန် သို့မဟုတ် ဆွဲဆောင်မှုရှိစေရန်အတွက် သက်သာခွင့်ချေးငွေများ၊ ငွေချေးစာချုပ် အာမခံဂရန်တီများ သို့မဟုတ် အခြားနည်းလမ်းများအနက်မှ နည်းပညာပိုင်းဆိုင်ရာ အထောက်အကူအဖြစ် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ပါသည်။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းပုံများက ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိနိုင်သော်လည်း အရေးကြီးသည့်အချက်မှာ ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ပါဝင်လုပ်ဆောင်မှုရရှိအောင် ဆွဲဆောင်ရန် လုပ်ငန်းအပေးအယူ သို့မဟုတ် စီမံကိန်း၏ ဘေးအန္တရာယ်/ဝင်ငွေ ပရိုဖိုင်ကို မြှင့်တင်ရာတွင် အစိုးရ နှင့်/သို့မဟုတ် ပရဟိတ ပါဝင်သူများထံမှ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှု မြန်မြန်ရရှိရန် အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုတွင်းရှိ ကွဲပြားခြားနားသည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများထံတွင် သက်သာခွင့်မှသည် ဈေးကွက်နှုန်းအထိ ကွဲပြားနိုင်သော မတူညီသည့် ဝင်ငွေမျှော်မှန်းချက်များ ရှိနိုင်သည်။ ရည်မှန်းထားသည့် ရလဒ်မှာ ရေရှည်တည်တံ့သည့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုအတွက် ထောက်ကူရေး၊ ရေရှည်စီးပွားရေး ကြီးထွားမှုကို မြှင့်တင်မွေးမြူရေးနှင့် အပြုသဘောဆောင်သော လူမှုရေးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ သက်ရောက်မှုရှိသည့် ခိုင်မာသောဈေးကွက်ဝန်းကျင်တစ်ခု ဖော်ထုတ်ရေးဖြစ်သည်။
အခြေအနေများကို ဖန်တီးခြင်းနှင့် အဓိက ထည့်သွင်းစဉ်းစားစရာမျာ
- ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာရေးအတွက် ဈေးကွက်အခြေအနေများ။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းပုံတစ်ခုအတွင်း ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာရေးကို ဆွဲဆောင်ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေများကို ပုံဖော်ရာတွင် ရှိနှင့်ပြီးဖြစ်သည့် ဈေးကွက်အခြေအနေများသည် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ကြသည်။ ကောင်းစွာတည်ဆောက်ပြီးဖြစ်သည့်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း လုပ်ငန်းဘောင်များ၊ ပထဝီဝင်အနေအထားနှင့် ဘဏ္ဍာရေး တည်ငြိမ်မှုရှိသည့် ဈေးကွက်တစ်ခုသည် ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာငွေကို ဆွဲငင်ရာတွင် ပိုမိုအထောက်အကူရပြီး ရွှေ့ပြောင်းနေရာချထားရေးကို တိုးမြှင့်စေသည်။
- အကျဉ်းချုံ့၊ ဦးတည်ပစ်မှတ်ထားရှိပြီး ယာယီဖြစ်သည့် သက်သာခွင့်များ။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းပုံများ၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုတွင် ဈေးကွက် ပျက်ခြင်းများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန်နှင့် ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာငွေများကို ရွှေ့ပြောင်းနေရာချထားရန် သက်သာခွင့်ဘဏ္ဍာငွေ (ဥပမာ – သက်သာခွင့် ချေးငွေများ၊ အာမခံဂရန်တီများ၊ စသဖြင့်) ကို အသုံးချခြင်း ပါဝင်သည်။ လုံလောက်သော စျေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု မရှိပါက ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍအတွင်း ဆက်ရှိနေမည့် အန္တရာယ်များသို့ အလွန်အကျူးထောက်ပံ့ရန် အစိုးရရန်ပုံငွေများကို အသုံးပြုမိမည့် အန္တရာယ်ကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် အဆိုပါ သက်သာခွင့်များသည် အကျဉ်းချုံ့၊ ဦးတည်ပစ်မှတ်ကောင်းကောင်းထားရှိပြီး ယာယီဖြစ်ရန် လိုအပ်သည်။
- စီမံကိန်းတစ်ခု၏ ကုန်သွယ်ရေးအရ ရေရှည်တည်တံ့မှု။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေက ဈေးကွက်ပျက်ခြင်းများကို ကျော်လွှားရန်နှင့် ရှေ့မတိုးနိုင်မည့် ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာငွေကို ရွှေ့ပြောင်းနေရာချရာတွင် ကူညီနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း ကုန်သွယ်ရေးရာ ရေရှည်တည်တံ့မှု အောင်မြင်မရရှိနိုင်သည့် စီမံကိန်းများအတွင်း ရောနှောဘဏ္ဍာငွေကို အသုံးမပြုရန် အရေးကြီးသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းက ဘဏ္ဍာရေးအရ ရေရှည်တည်တံ့မှုမရှိနိုင်သည့် လုပ်ငန်းအပေးအယူများအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးများကို ပိတ်သိမ်းသည့်ရလဒ် ဖြစ်စေနိုင်သည်။
- ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် တွဲပါလာသည့် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများ။ စီမံကိန်းတစ်ခုအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးရာ ရေရှည်တည်တံ့မှုရှိကြောင်း သေချာစေခြင်းက ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ လုပ်ငန်းအပေးအယူ တစ်ခုချင်းထက် ကျော်လွန်ဖြန့်ကျက်သည့် ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အားဖြည့်ရန်ဦးတည်သည့် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများ လိုအပ်စေနိုင်သည်။ ဤတွဲပါလာသည့် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများတွင် မူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ၊ နည်းပညာ အထောက်အကူများ၊ စွမ်းရည်မြှင့်တင်ရေး အစီအစဉ်များနှင့် တိုးတက်မှုကို ဆန်းစစ်ရန် စောင့်ကြည့်မှုတို့ ပါဝင်နိုင်သည်။ ယင်းသို့သော အစီအစဉ်များက ဥပမာအားဖြင့် စမတ်စီးတီး စီမံကိန်းများအတွက် အစားထိုး ဘဏ္ဍာငွေထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ ရွေးချယ်စရာများ ရှာဖွေကျင့်သုံးခြင်းကို အားဖြည့်ရန် စည်ပင်သာယာအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သည့် ဘဏ္ဍာငွေထောက်ပံ့မှုဆိုင်ရာ အလေ့အထတစ်ရပ်နှင့် အတွေးအမြင်တစ်ရပ်ကို ဖော်ဆောင်ရာတွင် အာရုံစိုက်နိုင်သည်။ မြို့တော်အရာရှိများ၊ အလှူရှင် အေဂျင်စီများနှင့် အခြား အကျိုးတူ ပူးပေါင်းသူများကြား ညှိနှိုင်းခြင်းသည် အဆိုပါကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများကို ဆုံးဖြတ်အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အရေးပါလှသည်။
အလားအလာရှိသော စိန်ခေါ်မှုများ
- ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ အစီအစဉ်တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ရာတွင် ရှုပ်ထွေးမှု။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ အစီအစဉ်တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ခြင်းသည် မဖြစ်မနေ ရှုပ်ထွေးပါသည်။ ၎င်းတွင် တိုးချဲ့ ပေးပို့မှုကွင်းဆက်များတစ်ခွင်၌ အကျိုးအမြတ် အမျိုးမျိုးရရှိကြသည့် အကျိုးတူပူးပေါင်းသူ အများအပြားနှင့် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ခြင်း ပါဝင်သည်။ လုပ်ငန်းစဉ်တွင် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုရရှိရေး ဆွဲဆောင်နိုင်ရန် လုံလောက်သည့် သက်သာခွင့် ပေးအပ်ခြင်းနှင့် ၎င်းတို့ ပါဝင်မှုအတွက် အလွန်အကျွံလျှော့ပေါ့မိသည့်အန္တရာယ်ရောက်သည်အထိ မြင့်မားလွန်းသည့်ပမာဏမရောက်သည့်အကြား ချိန်ခွင်လျှာ ချိန်ညှိရသည့် ပံ့ပိုးသည့် သက်သာခွင့်ပမာဏကို ဂရုတစိုက် ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမှု လိုအပ်သည်။ စီမံကိန်းတစ်ခုစီ၏ မတူကွဲပြားသည့်သဘာဝက ရှုပ်ထွေးမှုအလွှာတစ်ခု ထပ်ပေါင်းထည့်ပြီး စီမံကိန်း၏ တမူထူးခြားသော ရည်မှန်းချက်များနှင့် ဆက်စပ်အခြေအနေများကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်လုပ်ရန် အံဝင်ခွင်ကျဖြေရှင်းချက်များ လိုအပ်စေသည်။ အစိုးရအရာရှိများတွင် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ နည်းလမ်းများကို ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ရာ၌ အတွေ့အကြုံမရှိသောအခါ ဤသည်မှာ အထူးစိန်ခေါ်မှုဖြစ်သည်။
- အကျိုးတူပူးပေါင်းသူများ၏ မျှော်မှန်းချက်များကို ချိန်ညှိရာတွင် စိန်ခေါ်မှုများ။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်မှုတစ်ခုအတွင်း မတူညီသည့် အကျိုးတူပူးပေါင်းသူများကြားရှိ မျှော်မှန်းချက်များကို ချိန်ညှိခြင်းသည် သိသာထင်ရှားသည့် စိန်ခေါ်မှုတစ်ရပ် ဖြစ်သည်။ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနှင့် အလှူရှင် အေဂျင်စီများ အပါအဝင် အကျိုးတူပူးပေါင်းသူ တစ်ဦးစီထံတွင် ထူးခြားသော ရည်မှန်းချက်များ၊ အန္တရာယ်အဆင့်များနှင့် အချိန်ဘောင်များရှိနိုင်ပြီး မျှော်မှန်းချက်များ ညီညွတ်အောင်လုပ်ရာတွင် စိန်ခေါ်မှုဖြစ်စေသည်။ ဤစိန်ခေါ်မှုက ညီညွတ်သည့် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ နည်းလမ်းကို ကျင့်သုံးရာတွင် ခိုင်မာပြီး ပွင့်လင်းမြင်သာသော ဆယ်သွယ်မှုရှိခြင်း၏ အရေးကြီးမှုကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။
- သက်ရောက်မှုကို အကဲဖြတ်ရာတွင် အခက်အခဲရှိနိုင်ခြေ။ သက်ရောက်မှု သို့မဟုတ် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ၏ ‘ထပ်ပေါင်းထည့်နိုင်မှု’ ကို အကဲဖြတ်ခြင်းက အချက်များစွာကြောင့် စိန်ခေါ်မှုရှိနိုင်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် ထပ်ဆောင်းဘဏ္ဍာငွေ ရွှေ့ပြောင်းနေရာချမှုမပါဘဲ နောက်ထပ်ဘာဖြစ်လာမည်ကို တွက်ချက်ရန် ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည့်အခြေအနေတရပ် မရှိပါက ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး ဘဏ္ဍာငွေ ပံ့ပိုးသူများသည် အရည်အသွေး စစ်ဆေးအကဲဖြတ်မှုများပေါ် မှီခိုအားထားရလေ့ရှိပြီး ၎င်းက ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူ၏ မျှော်မှန်းချက်များထက် လျော့နည်းနိုင်သည်။ ထို့အပြင် စီမံကိန်းတစ်ခု၏ လူမှုရေး သို့မဟုတ် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ရလဒ်များကို တိုင်းတာမှုက အခက်အခဲများ ဖော်ပြသည်။ ဥပမာအားဖြင့် အခြေခံ အဆုံးသတ်မျဉ်း ဆာဗေးများ သို့မဟုတ် အဝင်-အထွက် ဇယားများ ကဲ့သို့သော ကိရိယာများကို အသုံးပြုခြင်းက ရောနှောဘဏ္ဍာငွေနှင့် ၎င်း၏သက်ရောက်မှုကို အသုံးချခြင်းအား အတိကျဆုံးဆန်းစစ်ချက်ကို မရရှိနိုင်စေပါ။
အလားအလာရှိသော အကျိုးအမြတ်များ
- ဘဏ္ဍာငွေ ကွာဟချက်ကို ပေါင်းကူးပေးခြင်း။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေက မြို့တော်များအတွက် ဘဏ္ဍာငွေထောက်ပံ့မှု ကွာဟချက် ပေါင်းကူးခြင်းဆိုင်ရာ အရေးကြီးကိရိယာတစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။ ယင်းမှ အပြန်အလှန်အနေဖြင့် ပိုမိုစိမ်းလန်းစိုပြေပြီး စမတ်ပိုဖြစ်သည့် စီမံကိန်းများကို စတင်လုပ်ဆောင်နိုင်စေပြီး ပိုကောင်းမွန်သည့် ရေရှည်တည်တံ့မှုဆီသို့ မြို့တော်ကူးပြောင်းရာတွင် တွန်းအားပေးသည်။ ထို့အပြင် ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း အပြည့်အစုံအရ အခြားနည်းလမ်းဖြင့် ရန်ပုံငွေရရှိရန် ဆွဲဆောင်မှုမရှိနိုင်သည့် သက်ရောက်မှုမြင့်မားမည့် စီမံကိန်းများအတွက် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေက ဘဏ္ဍာရေးကူညီပံ့ပိုးမှု ပေးလေ့ရှိပါသည်။
- အစိုးရရန်ပုံငွေများအပေါ် မှီခိုနေရမှုကို လျှော့ချခြင်း။ မြို့ပြဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အစိုးရရန်ပုံငွေများအပေါ် မြို့တော်တစ်ခု၏ မှီခိုအားထားရမှုကို ရောနှောဘဏ္ဍာငွေက လျှော့ချပေးနိုင်ပါသည်။ သက်သာခွင့်ဆိုင်ရာ နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးမှတစ်ဆင့် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေသည် စီမံကိန်းတစ်ခု၏ အန္တရာယ်-ဝင်ငွေ ပရိုဖိုင်ကို ပြန်လည်ချိန်ညှိရန် ကူညီပေးပြီး အစိုးရရန်ပုံငွေများကို လူစုလူဝေးပါဝင်သည့် ပုဂ္ဂလိကငွေအရင်းအနှီးအဖြစ် အသုံးချစေသည်။ အလှူရှင်ရန်ပုံငွေများနှင့် ထောက်ပံ့ငွေများကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု အတားအဆီးများစွာကို ကျော်လွှားရန်၊ တာဝန်ခံမှုကို အားဖြည့်ရန်၊ စီမံကိန်း ပေးပို့မှု အဆင်ပြေစေရန်နှင့် အများပြည်သူအတွက် ကုန်ကျစရိတ်များ လျော့နည်းစေရန် ကုန်သွယ်ငွေ အရင်းအနှီးကို အကောင်းဆုံးအသုံးပြုရန် နည်းဗျူဟာကျကျ ဖြန့်ဖြူးနိုင်ပါသည်။
- ဈေးကွက် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို အားပေးခြင်း။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ စီမံကိန်းများမှာ ဈေးကွက်ပျက်ခြင်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် ဒီဇိုင်းပုံစံထုတ်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ကျကျနနဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ထားသည့် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ စီမံကိန်းတစ်ခုကို မူဝါဒ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးများ သို့မဟုတ် ဈေးကွက်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု စွမ်းရည်တည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှုများဖြင့် တွဲလုပ်သင့်ပြီး ပုဂ္ဂလိကကဏ္ဍမှ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို တိုးမြှင့်ရန်နှင့် စီမံကိန်းတစ်ခုလုံးအနေဖြင့် ကုန်သွယ်ရေးရာ ရေရှည်တည်တံ့ရေးကို အားဖြည့်ပေးရန် ပန်းတိုင်ထားသင့်သည်။
ရင်းမြစ်များ/ထပ်ဆောင်း အချက်အလက်မျာ
- ပေါင်းစည်းခြင်း (Convergence) (n.a.)။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ အဓိပ္ပါယ်သတ်မှတ်ချက်။ ဤဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာတွင်ဖတ်ရှုနိုင်သည်- https://www.convergence.finance/blended-finance
- IFC (2023)။ ရောနှော ဘဏ္ဍာငွေ အလုပ်လုပ်ပုံ။ ဤဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာတွင်ဖတ်ရှုနိုင်သည်- https://www.ifc.org/en/what-we-do/sector-expertise/blended-finance/how-blended-finance-works
- OECD (2020)။ OECD DAC ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ အခြေခံမူများ 2။ ကုန်သွယ်ဘဏ္ဍာငွေ ရွှေ့ပြောင်းနေရာချထားမှု တိုးမြှင့်ရန် ရောနှောဘဏ္ဍာငွေကို ဒီဇိုင်းပုံစံထုတ်ခြင်း။ ဤဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာတွင်ဖတ်ရှုနိုင်သည်- https://www.oecd.org/en/about/programmes/clean-energy-finance-and-investment-mobilisation/country-comparison-and-cross-cutting-analysis.html
- OECD (2018)။ ရောနှောဘဏ္ဍာငွေ၏ နောက်တစ်ဆင့်။ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ စွမ်းဆောင်ရည်နှင့် ရလဒ်များတွင်း အထောက်အထားကွာဟမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်း။ ဤဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာတွင်ဖတ်ရှုနိုင်သည်- https://www.oecd.org/dac/financing-sustainable-development/development-finance-topics/OECD-Blended%20Finance-Evidence-Gap-report.pdf
- ကမ္ဘာ့ဘဏ် (2019)။ ရာသီဥတုနှင့် ကိုက်ညီကောင်းမွန်သည့် အခြေခံအဆောက်အအုံအတွက် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုရှိသော ဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ ဖြေရှင်းနည်းများ – မြို့တော်များအတွက် ရလဒ်အခြေပြု ရောနှောဘဏ္ဍာငွေဆိုင်ရာ ယူဆချက်အသစ်များ။ ဤဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာတွင်ဖတ်ရှုနိုင်သည်- https://documents1.worldbank.org/curated/en/917181563805476705/pdf/Innovative-Finance-Solutions-for-Climate-Smart-Infrastructure-New-Perspectives-on-Results-Based-Blended-Finance-for-Cities.pdf